بازی های کاردرمانی ذهنی به مجموعه بازی‌ها و فعاليت‌هایی گفته می‌شود که موجب تقویت عملکرد شناختی کودکان و بزرگسالان می‌شوند. کاردرمانگر با طراحی بازی‌های ذهنی سعی می‌کند جلسات سخت و کسل‌کننده کاردرمانی را به لحظاتی سرگرم‌کننده تبدیل کند ضمن اینکه جنبه درمانی نیز داشته باشند.
هدف اصلی این بازی‌ها، تقویت و بهبود حافظه، توانبخشی، بهبود عملکرد کلی مغز، مهارت حل مسئله و مواردی لز این قبیل است. بازی های کاردرمانی ذهنی تنوع بالایی دارند و هر یک با هدفی خاص طراحی شده‌اند.
برای مراجعه به کلینیک کاردرمانی و توانبخشی دل آرام در جهت کاردرمانی ذهنی، میتوانید با ما تماس بگیرید:
کاردرمانی ذهنی چیست؟
یکی از مهمترین شاخه‌های توانبخشی، کاردرمانی ذهنی است که در مسائل مربوط به شخصیت و یادگیری، روان، ژنتیک، اختلالات رفتاری و مواردی از این قبیل کاربرد دارد. درواقع کاردرمانی ذهنی در زمینه بهبود و رفع مشکلات ذهنی، روانی و جسمی تمرکز داشته و در تقویت و درمان مهارت‌های ذهنی نقش موثری دارد. در کاردرمانی ارتباط بین ذهن و جسم بررسی شده و بر اساس آن تمرینات مشخصی طراحی می‌شود تا این ارتباط تقویت شود.
از مهمترین تمرینات و برنامه‌هایی که در این نوع کاردرمانی گنجانده می‌شود، بازی‌های خاصی هستند که موجب بالا رفتن تمرکز و تقویت حافظه می‌شوند، ضمن اینکه ذهن و مغز را به چالش می‌کشند تا مهارت‌های جدید را بیاموزد و از روش‌های متفاوت برای حل مسئله استفاده کند. در ادامه لیستی از بازی های کاردرمانی ذهنی را ارائه داده‌ایم تا بیشتر با این مقوله و تاثیر آن در بهبود روان و ذهن بیماران دارای اختلالات ذهنی آشنا شوید.
لیست بازی های کاردرمانی ذهنی
بازی‌های متنوعی طراحی شده‌اند که در بهبود عملکرد شناختی و ذهنی افراد نقش مهمی را ایفا می‌کنند. شما میتوانید برای کاردرمانی در افسریه به کلینیک ما مراجعه کنید. در این بخش لیستی از بازی‌ها و نمونه تمرینات کاردرمانی ذهنی ذکر شده است.
۱. بازی با کارت‌های حافظه
بازی حافظه با هدف تقویت شناخت بصری و بهبود حافظه کوتاه مدت انجام می‌شود. در این بازی از تعدادی کارت استفاده شده که به‌صورت برعکس روی میز قرار می‌گیرند و فرد مورد نظر همزمان دو کارت را برمی‌گرداند تا در نهایت موفق شود دو کارت که دارای تصویر مشابه هستند را بیابد. علاوه بر تقویت بصری، این بازی، مهارت حرکتی را نیز بهبود می‌بخشد چرا که برداشتن و گذاشتن کارت‌ها یک تمرین حرکتی محسوب می‌شود.
۲. سودوکو و بازی با اعداد
حتما با بازی سودوکو تا حدودی آشنایی دارید. این بازی با به چالش کشیدن استدلال منطقی و همچنین توانایی حل مسئله، موجب تقویت این مهارت‌ها می‌شود. سودوکو تقریبا به بازی پازل شباهت دارد و باید اعداد را در جای مناسب خود قرار داد. این بازی یکی از بهترین تمرینات کاردرمانی ذهنی محسوب می‌شود که موجب تقویت عملکرد ذهن و افزایش تمرکز می‌شود.
۳. بازی آرام‌بخش پازل
حل پازل نیز یکی از بازی های کاردرمانی ذهنی است که یک فعالیت ذهنی جذاب را طراحی می‌کند. در حل پازل با مرتب کردن قطعات و قرار دادن آنها در موقعیت خود، تقویت مهارت هوش فضای مورد هدف قرار می‌گیرد. علاوه‌بر این لازم پازل موجب بهبود قدرت حل مسئله و همچنین کاهش استرس و افزایش تمرکز می‌شود.
۴. جستجوی کلمات در دنیای حروف
در بازی جستجوی کلمات شما باید از میان تعدادی حروف به هم ریخته، کلمات معنی‌دار را پیدا کنید. این بازی ضمن افزایش توانایی بصری و تشخیص الگو، موجب تقویت حافظه و گسترش دایره لغات می‌شود.
۵. بازی پرهیجان یکپارچه‌سازی حسی
از پرکاربردترین بازی های کاردرمانی ذهنی، بازی‌های یکپارچه‌سازی حسی هستند که نقش مهمی در عملکرد روزانه کودک نظیر تقویت عزت نفس، رشد اجتماعی، توانایی یادگیری و استقلال وی ایفا می‌کنند. یکی از بازی‌های یکپارچه‌سازی حسی، بازی با جعبه اسباب‌بازی کودک است. شما باید جعبه اسباب‌بازی را از اسباب‌بازی‌های مختلف که بافت و وزن متفاوتی دارند پر کنید و بعد از کودک بخواهید که در این جعبه بگردد و با لمس اسباب‌بازی‌ها اسم و نوع آن را تشخیص دهد.
در این بازی فرزند شما از حواس پنجگانه خود استفاده می‌کند و با تمرکز و دقت برای تشخیص وسایل، این حواس تقویت می‌شوند. بازی یکپارچه‌سازی برای کودکان سه تا پنج سال مناسب است.
۶. بازی‌های فکری
بازی‌های فکری شامل معماها و پازل‌هایی می‌شود که موجب تقویت تفکر منطقی، مهارت‌های شناختی و حل مسئله می‌شوند. این سری از تمرینات کاردرمانی ذهنی در شکل‌های مختلف نظیر بازی‌های ریاضی، منطقی و استراتژی اجرا می‌شوند و هر یک به‌صورت اختصاصی مغز را به چالش می‌کشند.
۷. بازی معروف جدول کلمات متقاطع
بازی جدول کلمات متقاطع موجب گستردگی دایره لغات و افزایش یادآوری کلمات می‌شود، ضمن اینکه با یافتن پاسخ صحیح موجب تقویت مهارت تفکر انتقادی و حل مسئله خواهد شد. این بازی برای افراد مسن بسیار مفید بوده و از بروز آلزایمر جلوگیری می‌کند. در جدول کلمات مقاطع با پاسخ دادن به سوالات، ردیف‌های افقی و عمودی کامل می‌شوند که علاوه‌بر جذابیت، حافظه بلند مدت را نیز بهبود می‌بخشد.
۸. مکعب اسرارآمیز روبیک
مکعب روبیک را همه ما می‌شناسیم و قطعا برای ردیف کردن قطعات همرنگ آن تلاش کرده‌ایم، ولی هرگز به جنبه درمانی آن فکر نکرده‌ایم. مکعب روبیک از بازی های کاردرمانی ذهنی است که هماهنگی دست و چشم را در پی دارد و موجب تقویت تمرکز، حافظه، مهارت حرکتی، حل مسئله و تفکر انتقادی می‌شود.
۹. بازی هیجان‌انگیز بینگو
بازی بینگو یا دبرنا یک بازی سرعتی تمرکزی است که در آن افراد باید اعدادی را که کاردرمانگر می‌خواند به سرعت در کارت‌های بازی شناسایی و علامت‌گذاری کند. بینگو در افزایش قدرت شنیداری، تشخیص الگو و همچنین توانایی جستجوی بصری نقش موثری دارد.
۱۰. تشویق به حرکت در بازی من پیدا می‌کنم
اهمیت دادن به حفظ تمرکز و تشویق به حرکت موجب تقویت تمرکز و عملکرد شناختی کودکان در فعالیت‌های روزانه آنها می‌شود. در این بازی کاردرمانگر با دادن مشخصات یک شی از کودک می‌خواهد که آن را در اتاق پیدا کند. با این بازی ضمن سرگرم شدن کودک، قدرت تمرکز و عملکرد شناختی وی افزایش می‌یابد و حافظه کوتاه مدت او نیز تقویت خواهد شد.
تمرینات کاردرمانی ذهنی در منزل
انجام تمرینات کاردرمانی ذهنی در منزل به تقویت مهارت‌های شناختی کودک کمک کرده و در بهبود عملکرد روزانه وی تاثیر مستقیم دارد. این تمرینات که شامل بازی‌های حافظه و تمرینات تقویت تمرکز و توجه می‌شوند به راحتی در منزل قابل اجرا هستند. معمولا فضای آرام و امن خانه در موثر واقع شدن این بازی ها نقش بسزایی دارد. از این تمرینات می‌توان موارد زیر را نام برد:
پازل‌های تصویری: تکمیل پازل‌ها موجب تقویت حافظه بصری و همچنین مهارت حل مسئله می‌شود. این مورد برای کاردرمانی کودکان اوتیسم نیز کاربرد دارد.
بازی‌های حافظه: این بازی حافظه کوتاه مدت و تمرکز را تقویت می‌کند.
تمرینات تقویت توجه: این تمرین مانند خواندن یک متن و تمرکز بر جزئیات آن موجب بهبود توجه و تمرکز خواهد شد.
تمرین تعادلی: تمرین ایستادن روی یک پا یا روی یک خط راه رفتن سیستم تعادلی را تقویت خواهد کرد. این تمرین در کاردرمانی جسمی کودکان کاربرد دارد.
تمرین هماهنگی چشم و دست: جورچین یا گرفتن یک توپ پرتاپ شده به سمت فرد می‌تواند به تقویت هماهنگی حرکتی کمک کند.
تمرین تقویت حواس: لمس اشیاء و شناسایی آنها بدون دیدنشان می‌تواند حس لامسه را تقویت کند.
تمرینات تقویت حافظه شنیداری: شنیدن یک داستان و بازگو کردن آن از تمرینات تقویت حافظه شنیداری است.
تمرینات تقویت مهارت‌های اجتماعی: بازی‌های گروهی و نوبتی موجب تقویت مهارت تعامل اجتماعی و ارتباط با دیگران می‌شود.
این نمونه تمرینات کاردرمانی در منزل با همراهی اعضای خانواده قابل اجرا بوده و به بهبود عملکرد شناختی و حسی کودک ختم می‌شود.
تاثیر بازی های کاردرمانی ذهنی
بازی های کاردرمانی ذهنی تنها با هدف سرگرم کردن افراد انجام نمی‌شوند، بلکه راهکاری موثر برای تقویت جنبه‌های مختلف عملکرد شناختی محسوب می‌شوند. عملکرد شناختی طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های ذهنی نظیر تمرکز، حل مسئله، حافظه، تصمیم‌گیری و درک زبان را شامل می‌شود. این بازی ها با به چالش کشیدن مغز موجب می‌شود این بخش مهم فعال بماند و رشد عصبی تحریک شود.
علاوه بر لیست فوق میتوانید از انواع هنر درمانی نیز شناخت بیشتری پیدا کنید تا از آن موارد هم در تمرینات میتوانید استفاده کنید تا از عمق احساسات و روند درمانی آگاهی پیدا کنید.
تقویت حافظه نیز از اثرات مهم بازی کاردرمانی ذهنی است و حافظه کوتاه مدت، بلند مدت و حافظه فعال را بهبود می‌بخشد. این بازی‌ها بر روحیه و انگیزه افراد نیز تاثیر مثبت دارد به‌صورتی که با انجام یک بازی چالش‌برانگیز، حس رضایت و موقیت در فرد افزایش می‌یابد. در نتیجه عزت نفس بیمار افزایش یافته و به کاهش اضطراب و افسردگی کمک می‌کند.
برای تست هوش حضوری در تهران نیز کلینیک ما خدمات ارائه میدهیم.
تفاوت بازی های کاردرمانی ذهنی با بازی درمانی
بازی های کاردرمانی ذهنی نیز بخشی از فعالیت‌های طراحی شده در بازی درمانی هستند. در کاردرمانی ذهنی، بازی‌ها بر روی تقویت مهارت‌هایی که به ذهن مربوط می‌شوند تمرکز دارند و در بهبود شرایط حافظه، عملکرد شناختی و مواردی از این قبیل موثر است.
بازی درمانی علاوه‌بر تقویت مهارت‌های ذهنی، به مهارت‌های حرکتی هم توجه کرده و شامل بازی‌های گروهی، بازی‌های خلاقانه، بازی‌های شناختی و حرکتی می‌شود. البته تمام این بازی‌ها بهبود و تقویت عملکرد مغز را هدف قرار داده تا به رشد و توسعه فرد در انجام فعالیت‌های روزمره کمک کنند.
نتیجه‌گیری
انجام بازی های کاردرمانی ذهنی می‌تواند در بهبود سلامت شناختی و همچنین تقویت حافظه موثر واقع شود، ضمن اینکه با ایجاد حس عزت نفس، انگیزه و روحیه فرد را نیز بهبود می‌بخشد. این بازی‌ها که شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های مفرح و چالش‌برانگیز هستند، نقش مهمی در رشد و توسعه فردی داشته و به داشتن زندگی اجتماعی بهتر و مفیدتر کمک می‌کنند. تمام موفقیت‌ها و پیشرفت‌های فوق تنها با برنامه‌ریزی و اجرای صحیح توسط یک درمانگر مجرب در یک مرکز کاردرمانی معتبر حاصل می‌شود.
اگر در محدوده مسعودیه یا والفجر تهران حضور دارید، میتوانید برای گرفتن خدمات کاردرمانی در مشیریه به ما در تماس باشید.
