اکثر ما در مواقع خاص سطح مشخصی از استرس را تجربه کرده‌ایم. گاهی در موقعیت‌هایی قرار گرفته‌ایم که این استرس و اضطراب چندین برابر شده و حس خجالت و ترس همراه با دو دلی و سردی بر ما غالب شده است. بیشتر این وضعیت را زمانی تجربه کرده‌ایم که در میان جمع هستیم و یا قرار است در یک بحث دخالت کنیم و نظر خود را به زبان بیاوریم.
با توجه به شرایط زندگی و همچنین نوع شکل‌گیری شخصیت افراد، اکثر مردم اختلال اضطراب اجتماعی را تا حد مشخصی تجربه کرده‌اند که در اصل به وضعیت سلامت روان مربوط می‌شود. اما این اختلال برای افراد خاص، بسیار شدیدتر از دیگران رخ میدهد.
گزینه‌های درمانی متنوعی برای این مشکل وجود دارد که می‌توانیم با مراجعه به درمانگر اختلال اضطراب اجتماعی در کلینیک دل آرام یا تماس با کلینیک و استفاده از پیشنهادهای درمانی افراد متخصص مثل مشاوره فردی روانشناسی، نسبت به رفع مشکل خود اقدام کنید. با ما همراه باشید تا با علائم و راهکارهای درمانی این اختلال آشنا شویم.
اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟
بر اساس تحقیقات انجمن روانپزشکی آمریکا، اختلال اضطراب اجتماعی به حس ترس و اضطرابی شدید گفته می‌شود که افراد در زمان برقراری ارتباط اجتماعی و یا حضور در میان یک جمع با آن روبرو می‌شوند. این اضطراب کاذب، ناشی از ترس طرد شدن، تحقیر و خجالت کشیدن در تعاملات اجتماعی خواهد بود که به سلامت روان مربوط می‌شود و درمان آن در بهبود کیفیت زندگی نقش اساسی دارد.
ترسی که این افراد در موقعیت‌های اجتماعی تجربه می‌کنند، آنقدر شدید است که فرد قادر به کنترل آن نبوده و در نتیجه مانع از تحصیل در مدرسه، حضور در محل کار و یا انجام کارهای معمولی روزانه خواهد شد. درمانگر اختلال اضطراب اجتماعی با دانش و آگاهی کافی نسبت به این شرایط افراد مبتلا، برنامه‌های درمانی مفیدی را طراحی کرده و برای بهبود شرایط روانی آن‌ها تلاش می‌کنند.
علائم
اکثر کسانی که از اختلال اضطراب اجتماعی رنج می‌برند، علائم و نشانه‌های مختلفی از ترس را زمانیکه در اجتماع قرار می‌گیرند، تجربه می‌کنند. از جمله علائم این بیماری عبارتند از:
- تپش قلب در زمان حضور در یک جمع
- حالت تهوع
- اجتناب کردن از شرکت در فعالیت‌های گروهی و حضور در محیط‌های اجتماعی
- افزایش تعریق به‌خصوص در قسمت کف دست
- سخت بودن ملاقات با افراد جدید یا برقراری ارتباط با اطرافیان
- حملات پانیک، مانند غش کردن، تنگی نفس یا احساس سبکی در سر
- افزایش خودآگاهی که به دلیل عدم توانایی در حفظ تماس چشمی یا صحبت کردن، نمایان می‌شود.
انواع درمان اختلال اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی یک اختلال رایج است که می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر زندگی افراد درگیر با آن تاثیر منفی بگذارد. خوشبختانه روش‌های درمانی مختلفی برای کمک به افراد مبتلا به این اختلال وجود دارد. در این بخش به برخی از رایج‌ترین و موثرترین روش‌های درمان اضطراب اجتماعی اشاره می‌کنیم:
1- دارو درمانی
دارو درمانی یکی از روش‌های کنترل اختلال اضطراب اجتماعی است که فرد از داروهای تجویز شده توسط پزشک یا روانپزشک برای غلبه بر مشکل خود استفاده میکند. با توجه به چالش‌های سلامت روان در مورد استفاده از دارو، معمولا از این راهکار درمانی برای افرادی که دارای علائم سلامت روان متوسط تا شدید هستند استفاده می‌شود. به‌طور کلی سه نوع داروی ضد اضطراب، ضد افسردگی و مسدودکننده‌های بتا برای درمان این اختلال تجویز می‌شود که در کاهش علائم بیماری تاثیر مثبت دارند.
2- رفتار درمانی اضطراب اجتماعی
رفتار درمانی یکی از رویکردهای مؤثر در درمان این اختلال است که بر تغییر الگوهای رفتاری ناسالم و یادگیری رفتارهای جدید و سازگارانه تمرکز دارد. در رفتار درمانی شرق تهران، درمانگر اختلال اضطراب اجتماعی با شناسایی موقعیت‌ها و محرک‌هایی که باعث ایجاد اضطراب در فرد می‌شوند، به او کمک میکند تا به تدریج با این موقعیت‌ها روبرو شود و ترس خود را کاهش دهد.
در رفتار درمانی اضطراب اجتماعی از تکنیک‌های مواجهه درمانی برای کاهش حساسیت فرد به موقعیت‌های ترسناک، تمرین مهارت‌های اجتماعی برای برقرار کردن یک ارتباط چشمی یا کلامی راحت، آرام‌سازی برای کمک کردن فرد در کاهش سطح اضطراب خود، بازسازی شناختی برای شناسایی افکار منفی و غیرمنطقی و جایگزین کردن آن‌ها با افکار مثبت، استفاده می‌شود.
3- گروه درمانی اضطراب اجتماعی
گروه درمانی اضطراب اجتماعی نوعی روان‌درمانی است که به افراد مبتلا به این اختلال کمک میکند تا با ترس‌ها و نگرانی‌های خود در موقعیت‌های اجتماعی روبرو شوند و مهارت‌های مقابله‌ای را یاد بگیرند. گروه درمانی در یک محیط گروهی انجام می‌شود و افراد می‌توانند از تجربیات یکدیگر یاد بگیرند و حمایت دریافت کنند. درمانگر اختلال اضطراب اجتماعی با استفاده از این روش درمان اهداف زیر را دنبال میکند:
کاهش احساس تنهایی: افراد مبتلا به این اختلال اغلب احساس تنهایی و انزوا می‌کنند. حضور در یک گروه درمانی به آن‌ها کمک میکند تا بدانند که تنها نیستند و افراد دیگری نیز با مشکلات مشابه دست و پنجه نرم می‌کنند.
یادگیری مهارت‌های اجتماعی: در این نوع درمان، افراد فرصت پیدا می‌کنند تا مهارت‌های اجتماعی خود را در یک محیط امن و حمایتی تمرین کنند.
دریافت بازخورد: اعضای گروه می‌توانند به یکدیگر بازخورد دهند و از تجربیات هم یاد بگیرند.
افزایش اعتماد به نفس: با پیشرفت در گروه درمانی و مواجهه با ترس‌ها، اعتماد به نفس افراد افزایش می‌یابد.
4- بازی درمانی اضطراب اجتماعی
بازی درمانی اضطراب اجتماعی نیز یکی از روش‌هایی درمانی این اختلال است که از بازی برای کمک به کودکان و بزرگسالان برای بیان احساسات، حل مشکلات و بهبود سلامت روان استفاده میکند. این روش درمانی می‌تواند برای درمان طیف وسیعی از مشکلات از جمله اختلال نامبرده مفید باشد.
بازی درمانی شرق تهران با بیان احساسات، تمرین مهارت‌های اجتماعی، کاهش اضطراب، افزایش اعتماد به‌نفس، مواجهه شدن با ترس و استرس، به افراد مبتلا به این مشکل سلامت روان کمک میکند تا مانند یک فرد عادی رفتار کرده و ترس و اضطراب خود را کنترل کند. درمانگر اختلال اضطراب اجتماعی با پیشنهاد دادن این روش درمان و اجرای دقیق و مرحله به مرحله آن در بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا تاثیر بسزایی دارد.
5- روان درمانی
درمان شناختی رفتاری (CBT)، رایج‌ترین و مؤثرترین نوع روان‌درمانی برای Social anxiety است که به افراد کمک میکند تا الگوهای فکری منفی و رفتارهای اجتنابی خود را شناسایی و تغییر دهند. در این روش، افراد با موقعیت‌های ترسناک به تدریج روبرو می‌شوند و مهارت‌های مقابله‌ای جدیدی را یاد می‌گیرند. (روانشناس خوب در شرق تهران)
درمانگر اختلال اضطراب اجتماعی چه وظایفی دارد؟
درمانگر اختلال اضطراب اجتماعی نقش مهمی در کمک به افراد برای غلبه بر ترس‌ها و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها ایفا میکند. وظایف اصلی یک درمانگر در این زمینه به ترتیب مراحل عبارتند از:
| ارزیابی و تشخیص | تشخیص دقیق اختلال اضطراب اجتماعی و بررسی شدت آن، شناسایی عوامل زمینه‌ساز و محرک‌های اضطراب در هر فرد، بررسی هم‌ابتلایی با سایر اختلالات روانی مانند افسردگی یا اختلالات اضطرابی دیگر |
| برنامه ریزی و اجرای درمان | درمانگر بر اساس ارزیابی اولیه، یک برنامه درمانی شخصی سازی شده تدوین میکند. این برنامه ممکن است شامل روش های فوق باشد. سپس درمانگر با اجرای این روش‌ها به بیمار کمک میکند تا به تدریج بر ترس‌ها و اضطراب‌های اجتماعی خود غلبه کند. |
| حمایت و پیگیری | ایجاد یک فضای امن و حمایتی برای فرد در طول جلسات درمانی، ارائه بازخورد سازنده و تشویق فرد به پیشرفت در مسیر درمان، پیگیری منظم وضعیت فرد و ارزیابی اثربخشی درمان |
| آموزش و آگاهی بخشی مستمر | آموزش فرد و خانواده او در مورد این اختلال و راهکارهای مقابله با آن و همچنین افزایش آگاهی عمومی در مورد این اختلال و کاهش افکار منفی اجتماعی مرتبط با آن نیز، از وظایف درمانگر اختلال اضطراب اجتماعی است. |
نتیجه‌گیری
این اضطراب همیشگی یکی از تاثیرگذارترین اختلالات در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی افراد بوده و زندگی و آینده شغلی و تحصیلی فرد را تحت‌الشعاع قرار میدهد. درمانگر اختلال اضطراب اجتماعی با ارائه راهکارهای درمانی مناسب و پیگری بیمار برای انجام فعالیت‌های پیشنهاد شده، سعی میکند روند بهبود را سرعت بخشیده و سلامت روان افراد را به آن‌ها باز گرداند. مراجعه به یک مرکز معتبر مثل کلینیک دل آرام با درمانگران مجرب، در بهتر شدن شرایط بیمار و همچنین کاهش زمان درمان تاثیر مستقیم دارد.
