بروز اختلال تلفظ در هر سنی می‌تواند اعتمادبه‌نفس افراد را دچار مشکل کرده و حتی از جامعه دور کند. این اختلال ناشی از علل متفاوتی است و اشکال متعددی نیز دارد. تلفظ اشتباه واژگان گاهی به‌قدری شدت می‌گیرد که ارتباط فرد با سایرین را دشوار می‌کند. در چنین شرایطی بهترین و مطمئن‌ترین راه برای رفع یا کاهش این عارضه گفتاردرمانی است.
برای گفتار درمانی اختلال تلفظ کودک خود، میتوانید با کلینیک دل آرام واقع در افسریه تهران در تماس باشید.
اختلال تلفظ در کودکان چیست؟
فرایند صحبت‌کردن کودک یک فرایند تدریجی و مرحله‌به‌مرحله است و در هر کودکی تفاوت‌هایی خواهد داشت. زمانی که کودک به‌اصطلاح زبان باز می‌کند، اصواتی نامفهوم از دهانش خارج می‌شود که به‌تدریج و با گذر زمان بهتر و واضح‌تر شنیده می‌شوند؛ اما زمانی که او در تلفظ حروف یا واژگان متعدد دچار مشکل شده و در بیان منظورش به دیگران عاجز شود، احتمالاً به بیماری اختلال تلفظ مبتلا شده است.
اگرچه ناگفته نماند که هرگونه تلفظ اشتباه حروف در کودکان بیانگر اختلال تلفظی نیست. در حقیقت وقتی کودک در سنین خردسالی به سر می‌برد به علت کامل‌نشدن رشد مغز و ارگان‌های گفتاری، ممکن است کلمات یا حروف را با اصوات نادرست از دهان بیرون بدهد این به‌هیچ‌وجه نگران‌کننده و نشانه بیماری نیست.
مسئله زمانی نیاز به بررسی و درمان دارد که رشد کودک مراحل اولیه را طی کرده باشد و همچنان کلمات را با اصوات نامفهوم از دهان خارج سازد!
انواع اختلال تلفظ
به‌طورکلی اختلالات تلفظ شامل دو دسته‌بندی کلی هستند:
اختلالات واج‌شناختی
این اختلالات از یک قاعده مشخص پیروی می‌کنند و وضوح گفتار را به حد پایینی رسانده و علناً ارتباط فرد با دیگران را دشوار خواهند کرد. این نوع اختلالات دارای دو نوع باثبات و بی‌ثبات هستند. منظور از اختلال واجی باثبات، تلفظ اشتباه همیشگی برخی حروف و کلمات خاص است به طور مثال کودک همیشه به “قورباغه می‌گوید قورغابه”؛ اما اختلال واجی بی‌ثبات به معنی تغییر هر باره تلفظ برخی کلمات است. مثلاً: کودک یک‌بار به خوب، اوب و بار دیگر گوب می‌گوید!
اختلالات آواشناختی
این نوع اختلال از قاعده خاصی پیروی نمی‌کند. تعداد اشتباهات تلفظ در این مورد کمتر است و کودک فقط در ادای برخی حروف دچار مشکل خواهد شد. این اختلال از مشکلات ساختاری و فیزیکی مانند مشکلات فک و دندان فرم دهان و لب‌ها و… ناشی می‌شود.
علت تلفظ اشتباه در کودکان و بزرگسالان
اختلال تلفظ بسته به منشا و عللی که دارد دسته‌بندی زیر را خواهد داشت:
مشکلات شنوایی
ضعف شنوایی در کودک می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد اختلالات تلفظ باشد؛ بنابراین به نظر می‌رسد چکاپ‌های سلامتی کودک باید به‌شدت موردتوجه قرار بگیرند چرا که برخی از مشکلات شنوایی قابل‌درمان هستند به شرطی که زود تشخیص داده شوند.
مشکلات مغزی و ذهنی
درصورتی‌که کودک دچار کم‌توانی ذهنی باشد احتمال ایجاد اختلال تلفظ در او تقویت خواهد شد. (کاردرمانی ذهنی کودک در جنوب شرق تهران)
اختلالات فیزیکی
از جمله مواردی که منجر به تلفظ اشتباه در بزرگسالان و کودکان می‌شود می‌توان به مواردی همچون: بزرگی زبان، مشکلات فک و دندان، کوتاه‌بودن بند زیر زبان، اختلال بلع و… اشاره کرد.
ژن و گاهی تقلید
درصورتی‌که ژن اختلالات تلفظی در فرد وجود داشته باشد او را مستعد این عارضه خواهد کرد. حتی گاهی کودک به تقلید از افراد دوروبرش برخی کلمات را به‌اشتباه تلفظ می‌کند که البته این مورد در مرحله اول اختلال تلفظی حساب نمی‌شود؛ اما در طولانی‌مدت مشکل‌ساز خواهد شد.
بیماری‌ها
اختلالات تلفظی در سنین بزرگسالی می‌تواند به علت بیماری‌هایی همچون: سکته مغزی، سرطان حنجره، ضربه‌مغزی، ام اس، پارکینسون و… رخ بدهد. رفع این اختلال در این سنین معمولاً با درمان توامان عارضه‌های گفته شده همراه خواهد بود.
نقش گفتاردرمانی در درمان اختلال تلفظ
اگر پس از تست‌ها و بررسی‌های لازم، وجود اختلال تلفظی در فرد تایید شود، شروع هرچه سریع‌تر جلسات گفتاردرمانی ضروری است. در کلاس‌های گفتار درمانی تلفظ معمولاً ابتدا اصوات نیازمند به درمان تشخیص داده می‌شود و سپس درمانگر یک برنامه درمانی برای رفع آنها ترتیب می‌بیند.
این برنامه شامل: تمرینات اصلاحی، تمرینات تقویتی و تمرینات تنفسی است. در نهایت تلاش و استمرار بر تمرینات داده شده می‌تواند منجر به غلبه بر اختلالات تنفس شود.
گفتار درمانی همچنین در درمان لکنت زبان و درمان تاخیر در گفتار کودکان نیز تاثیر دارد.
جمع‌بندی اختلال تلفظ
مشکلات تلفظی درصورتی‌که مستمر و ادامه‌دار شوند باید تحت بررسی و درمان قرار بگیرند. باوجود برخی از ریشه‌های ارثی در بروز این اختلال، گفتار درمانی تلفظ راهی موثر برای رفع ایرادات عمده تلفظ محسوب می‌شود. بزرگسالان و کودکانی که از این مشکل رنج می‌برند می‌توانند با انجام تمرینات گفتاردرمانی، رفته‌رفته تلفظ خود را اصلاح‌کرده و اعتمادبه‌نفس خود را بازیابند.
